5 CẤP ĐỘ LÃNH ĐẠO THEO JOHN MAXWELL TRỞ THÀNH NHÀ LÃNH ĐẠO ĐÍCH THỰC

Lãnh đạo không chỉ là một vị trí, mà là hành trình phát triển không ngừng về tư duy, nhân cách và ảnh hưởng. Trong mô hình nổi tiếng của chuyên gia John C. Maxwell, "5 cấp độ lãnh đạo" chính là bản đồ định hướng giúp bạn hiểu rõ mình đang ở đâu, cần làm gì để trở thành nhà lãnh đạo truyền cảm hứng và tạo ra di sản lâu dài. Cùng khám phá từng cấp độ trong bài viết dưới đây.

1. 5 cấp độ lãnh đạo của John Maxwell là gì?

5 cấp độ lãnh đạo là một mô hình phát triển lãnh đạo nổi tiếng được đề xuất bởi John Maxwell– chuyên gia hàng đầu thế giới về lãnh đạo, tác giả của nhiều cuốn sách bán chạy. Theo John Maxwell, quá trình trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc không diễn ra trong một sớm một chiều, mà là hành trình phát triển qua 5 cấp độ rõ ràng:

1. Cấp độ 1: Chức vụ (Position)
2. Cấp độ 2: Sự cho phép (Permission)
3. Cấp độ 3: Định hướng hiệu quả (Production)
4. Cấp độ 4: Phát triển con người (People Development)
5. Cấp độ 5: Bản thân đỉnh cao (Pinnacle)

Mỗi cấp độ thể hiện mức độ ảnh hưởng và uy tín lãnh đạo khác nhau, đòi hỏi những tư duy và kỹ năng riêng biệt. Việc chuyển từ cấp này sang cấp khác không hề dễ dàng, và đòi hỏi sự cam kết học hỏi, rèn luyện liên tục và khả năng lãnh đạo bản thân.

>> THAM KHẢO: 15 KỸ NĂNG GIAO TIẾP VỚI KHÁCH HÀNG GIÚP XÂY DỰNG MỐI QUAN HỆ BỀN VỮNG

2. Giải mã mô hình 5 cấp độ lãnh đạo John Maxwell

John C. Maxwell đã phát triển mô hình 5 cấp độ lãnh đạo nhằm giúp các nhà quản lý hiểu rõ mình đang ở đâu và làm thế nào để trở thành một nhà lãnh đạo thực thụ – người không chỉ dẫn dắt công việc mà còn truyền cảm hứng và nuôi dưỡng người khác trở thành lãnh đạo.

2.1. Cấp độ 1: Chức vụ (Position)

Đây là điểm khởi đầu trong hành trình lãnh đạo. Ở cấp độ này, một người được trao cho một chức danh chính thức như "Trưởng nhóm", "Quản lý", "Giám đốc",… và từ đó có thẩm quyền đối với người khác. Tuy nhiên, ảnh hưởng của họ đến người xung quanh không đến từ năng lực, mà đến từ quyền lực được giao. Nhân viên tuân theo họ đơn giản vì “phải làm như vậy”.

Vấn đề lớn nhất ở cấp độ này là: người lãnh đạo chưa thực sự lãnh đạo – họ chỉ đang quản lý. Nhân sự tuân thủ vì sợ mất việc, hoặc vì quy định bắt buộc, chứ chưa cảm thấy được truyền cảm hứng hay gắn kết. Môi trường làm việc thường thiếu linh hoạt, có tính mệnh lệnh, và khó tạo ra sự đột phá. Cấp độ này không đòi hỏi nhiều kỹ năng, nên ai cũng có thể được “bổ nhiệm”, nhưng không nên dừng lại ở đó nếu muốn xây dựng ảnh hưởng bền vững.

2.2. Cấp độ 2: Sự cho phép (Permission)

Khi một nhà lãnh đạo vượt qua “bức tường chức danh” và bắt đầu quan tâm đến con người, họ bước vào cấp độ thứ hai – lãnh đạo bằng mối quan hệ. Đây là khi người khác chọn đi theo bạn vì họ muốn, không phải vì họ buộc phải làm vậy.

Để trở thành nhà lãnh đạo ở cấp độ này, bạn cần:

• Thái độ tôn trọng: Đối xử công bằng, tôn trọng ý kiến của nhân viên, đồng thời động viên và khen ngợi khi họ hoàn thành tốt công việc.
• Xây dựng mối quan hệ vững chắc: Tạo sự kết nối giữa lãnh đạo và nhân viên cũng như giữa các thành viên trong nhóm để tăng tính tương trợ.
• Định hướng mục tiêu rõ ràng: Xây dựng mục tiêu cho cá nhân và tập thể, đồng thời nỗ lực đạt hoặc vượt mục tiêu để trở thành tấm gương cho nhân viên.
• Hiểu rõ vai trò của mình: Nhận thức được sức ảnh hưởng của bản thân và tác động của các quyết định lên đội nhóm, từ đó quản lý nhân sự hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, nếu dừng lại ở cấp độ này quá lâu, nhân sự có năng lực cao có thể cảm thấy không thỏa mãn do thiếu cơ hội phát triển. Vì vậy, để tiến lên cấp độ tiếp theo, bạn cần:

• Truyền đạt rõ ràng sứ mệnh, tầm nhìn và chiến lược dài hạn của công ty, thay vì chỉ tập trung vào công việc cụ thể.
• Cho nhân viên tham gia vào quá trình ra quyết định, chẳng hạn như thảo luận về KPI và thời gian hoàn thành công việc.
• Quản lý thời gian hiệu quả hơn và dần giao quyền, bắt đầu từ những nhiệm vụ nhỏ nhất.

2.3. Cấp độ 3: Định hướng kết quả (Production)

Đây là khi người lãnh đạo bắt đầu tạo ra những ảnh hưởng rõ ràng về mặt thành tích và kết quả công việc. Nhân viên đi theo bạn không chỉ vì họ thích bạn, mà vì họ thấy bạn tạo ra giá trị cho tổ chức. Bạn trở thành tấm gương về hiệu suất và hiệu quả.

Tại cấp độ này, nhà lãnh đạo biết cách thiết lập mục tiêu rõ ràng, quản lý kết quả, và đặc biệt là dẫn dắt bằng hành động. Họ tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ về doanh thu, văn hóa làm việc, hiệu suất đội nhóm. Thành công bắt đầu có tính lan tỏa – nhân sự hào hứng, năng lượng tích cực, và sự đồng lòng hướng đến mục tiêu chung.

Để làm tốt cấp độ này, bạn có thể chú ý một số việc sau:

• Chú trọng quan tâm nhiều hơn đến mục tiêu phát triển sự nghiệp và năng lực tư duy của nhân sự.
• Quan sát, đánh giá và nhìn nhận khả năng lãnh đạo của nhân sự
• Nâng cao kỹ năng và tính kỷ luật của bản thân

Đây là cấp độ mà sự tín nhiệm được nâng cao rõ rệt – người khác không chỉ thích bạn, mà còn tin vào khả năng dẫn dắt của bạn.

>> THAM KHẢO: 4 BƯỚC ĐỊNH VỊ THƯƠNG HIỆU CÁ NHÂN GIÚP PHÁT TRIỂN SỰ NGHIỆP BỀN VỮNG

2.4. Cấp độ 4: Phát triển nhân lực (People Development)

Tại cấp độ này, người lãnh đạo không chỉ tập trung vào kết quả của chính mình mà còn đầu tư mạnh mẽ vào sự phát triển của người khác. Họ nhìn nhận mỗi thành viên trong đội nhóm như những hạt giống có tiềm năng và cần được chăm sóc để phát triển.

Họ trao quyền, huấn luyện, đào tạo, và tạo cơ hội để nhân sự trưởng thành cả về chuyên môn và tư duy lãnh đạo. Một nhà lãnh đạo ở cấp độ 4 không ngại “nuôi dưỡng những người giỏi hơn mình”, vì họ hiểu rằng sự vĩ đại của tổ chức không đến từ một người, mà đến từ đội ngũ những người biết lãnh đạo.

Những kỹ năng cốt lõi của nhà lãnh đạo cấp độ 4:

1 - Tư duy chiến lược trong phát triển con người

Không chỉ là quản lý đào tạo, lãnh đạo cấp độ 4 biết thiết kế lộ trình phát triển nhân sự gắn liền với chiến lược công ty. Họ xác định rõ:

• Ai là người cần đào tạo?
• Đào tạo để làm gì?
• Làm thế nào để phát triển được năng lực phù hợp với định hướng tổ chức?

2 - Khả năng thúc đẩy sự phát triển cá nhân

Họ quan sát, lắng nghe, phản hồi và thách thức đúng lúc để từng cá nhân vượt qua giới hạn. Lãnh đạo cấp 4 tin rằng con người là tài sản sinh lời nếu được đầu tư đúng cách.

3 - Kỹ năng ủy thác hiệu quả

Thay vì làm thay, họ trao quyền có chiến lược. Việc giao nhiệm vụ đi kèm với định hướng, hỗ trợ và giám sát vừa đủ để nhân sự học qua trải nghiệm và phát triển tính tự chủ.

Dưới đây là 4 nhóm nhân sự phổ biến mà lãnh đạo cấp độ 4 cần nhận diện và có chiến lược phát triển phù hợp:

• Tiềm năng cao, năng suất cao nhưng hệ giá trị không phù hợp: Đây là nhóm “nguy hiểm” nếu không giám sát chặt chẽ. Họ có năng lực nhưng có thể lệch hướng khỏi tầm nhìn và sứ mệnh của tổ chức.
• Tiềm năng cao, năng suất cao, sự tương đồng hệ giá trị thấp: Họ có thể là “súng bắn lệch hướng” – kết quả tốt nhưng không hoà nhập. Lãnh đạo cần cố gắng tìm điểm chung trong hệ giá trị, đồng thời truyền thông sâu sắc hơn về giá trị cốt lõi của tổ chức để họ hiểu và đồng hành lâu dài.
  
• Tiềm năng cao, năng suất cao, hệ giá trị tương đồng mức trung bình: Đây là nhóm có thể đi xa nếu được tăng cường kết nối và niềm tin. Do đó, bạn nên mời gọi tham gia các dự án chung, chia sẻ tầm nhìn nhiều hơn, nâng cao mức độ tương tác văn hoá.
• Tiềm năng cao, năng suất cao, hệ giá trị tương đồng cao: Đây là nhân sự chiến lược, là hạt giống lãnh đạo tương lai. Lãnh đạo cần trao cơ hội lãnh đạo, đào tạo bài bản, đặt họ vào lộ trình kế thừa vị trí trọng yếu.

2.5. Cấp độ 5: Cá nhân

Cấp độ 5 trong mô hình 5 cấp độ lãnh đạo của John C. Maxwell là đỉnh cao của năng lực lãnh đạo – nơi người đứng đầu không chỉ tạo ảnh hưởng bằng chức vụ, kết quả hay hành động, mà bằng chính con người họ là ai.

Tại cấp độ này, danh tiếng cá nhân và giá trị sống của nhà lãnh đạo trở thành chuẩn mực cho tổ chức noi theo. Người lãnh đạo không cần nói quá nhiều – sự hiện diện của họ đã là nguồn cảm hứng. Tác phong, tư duy, cách họ phản ứng trong khó khăn, cách họ trân trọng người khác… tất cả tạo nên một hình mẫu sống động về giá trị và nhân cách.

4 nguyên tắc giúp lãnh đạo bản thân ở cấp độ 5 gồm:

1 - Kỷ luật cá nhân là nền tảng uy tín

Như anh Tony Dzung từng nói: “Công việc đi trước, con người theo sau.” Một người lãnh đạo không thể yêu cầu đội nhóm làm điều mình không làm. Kỷ luật không phải để ép buộc, mà là tuyên ngôn sống của người lãnh đạo: “Tôi xứng đáng được tin tưởng vì tôi giữ lời với chính mình.” Họ là người đúng giờ, giữ lời hứa, không trì hoãn và luôn làm gương trong hành động.

2 - Học tập suốt đời - tránh “ngủ quên trên chiến thắng”

Thành công rất dễ khiến con người dừng lại. Nhưng ở cấp độ 5, lãnh đạo luôn học, luôn sáng tạo, luôn đổi mới. Họ liên tục làm mới tư duy, cập nhật xu hướng, và sẵn sàng “bắt đầu lại” nếu cần. Một nhà lãnh đạo “dẫn đầu thị trường” là người không ngừng học trước, hành trước, thay đổi trước.

3 - Sống tích cực làm gương về nhân cách

Lãnh đạo là người ảnh hưởng mạnh nhất đến văn hóa tổ chức – không phải qua khẩu hiệu, mà qua hành vi hàng ngày. Một nhà lãnh đạo sống tích cực sẽ truyền năng lượng tích cực. Họ đúng hẹn, biết lắng nghe, tử tế, tôn trọng sự khác biệt, công bằng và chính trực. Đội nhóm không cần đào tạo đạo đức nếu người lãnh đạo là tấm gương đạo đức.

4 - Truyền cảm hứng nuôi dưỡng thế hệ lãnh đạo kế thừa

Bạn biết lắng nghe để hiểu, truyền cảm hứng để người khác hành động, và trao quyền để họ lớn lên. Bạn không tạo ra “người giỏi việc” mà tạo ra người giỏi lãnh đạo – những người có thể thay bạn, kế thừa bạn, và vượt qua bạn.

3. Tại sao nên phấn đấu trở thành một nhà lãnh đạo cấp độ 5?

Trong thế giới kinh doanh đầy biến động ngày nay, năng lực lãnh đạo trở thành yếu tố then chốt quyết định sự thành bại của mỗi cá nhân và tổ chức. Vậy, tại sao bạn nên phấn đấu trở thành một nhà lãnh đạo cấp độ 5? Hãy cùng khám phá những lý do cốt lõi dưới đây.

1 - Tạo dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực và tiến bộ

Những nhà lãnh đạo cấp độ 5 thường được biết đến với phẩm chất kiên cường, khiêm nhường và truyền cảm hứng mạnh mẽ. Họ không lãnh đạo bằng quyền lực, mà bằng giá trị nhân cách và sự phục vụ.

Khi bạn trở thành người lãnh đạo ở cấp độ này, bạn sẽ là tấm gương cho toàn đội ngũ noi theo. Nhờ vậy:

• Môi trường làm việc trở nên tích cực, minh bạch và tràn đầy động lực.
• Nhân viên cảm thấy được tôn trọng, tin tưởng và sẵn sàng cống hiến.
• Văn hoá doanh nghiệp phát triển bền vững, đặt nền móng cho những thành công lâu dài.

2 - Dẫn dắt và phát triển tập thể hiệu quả hơn

Lãnh đạo cấp độ 5 không chỉ tập trung vào hiệu suất cá nhân, mà còn khai phóng tiềm năng đội ngũ. Họ đầu tư thời gian, kiến thức và tâm huyết để phát triển con người – điều kiện tiên quyết để tổ chức phát triển bền vững.

Bạn sẽ:

• Nhận diện và phát huy điểm mạnh của từng cá nhân.
• Trao quyền, huấn luyện và truyền cảm hứng cho đội ngũ.
• Góp phần xây dựng một tập thể có năng lực, chủ động và có tinh thần trách nhiệm cao.

3 - Tạo ra những thành tựu mang tính kế thừa

Thành công của một nhà lãnh đạo cấp độ 5 không dừng lại ở hiện tại. Những chiến lược, hệ thống và giá trị mà bạn xây dựng có thể trở thành tài sản quý báu cho:

• Thế hệ lãnh đạo kế cận.
• Tài liệu đào tạo nội bộ.
• Hệ giá trị văn hóa của doanh nghiệp.

Đó chính là sự khác biệt giữa lãnh đạo thông thường và lãnh đạo đích thực – người để lại dấu ấn và di sản cho tương lai.

4 - Truyền cảm hứng cho thế hệ lãnh đạo tương lai

Ở đỉnh cao của năng lực lãnh đạo, bạn không chỉ được ghi nhận vì thành tích, mà còn trở thành biểu tượng sống cho lòng dũng cảm, sự cống hiến và trách nhiệm xã hội.

Với tầm ảnh hưởng rộng lớn, bạn sẽ:

• Truyền động lực cho đội ngũ hiện tại không ngừng phát triển.
• Gieo mầm cảm hứng cho các nhà lãnh đạo tương lai.
• Góp phần xây dựng một cộng đồng, một xã hội văn minh và tiến bộ.

>> THAM KHẢO: 12 CÁCH CÂN BẰNG CUỘC SỐNG VÀ CÔNG VIỆC ĐỂ SỐNG HẠNH PHÚC MỖI NGÀY

4. Lợi ích khi hiểu rõ 5 cấp độ lãnh đạo

Trong thời đại mà khả năng lãnh đạo đóng vai trò quyết định đến sự phát triển cá nhân và thành công của tổ chức, việc hiểu và áp dụng 5 cấp độ lãnh đạo của John C. Maxwell trở thành một công cụ thiết yếu. Không chỉ là kim chỉ nam cho người lãnh đạo, mô hình này còn mang lại nhiều lợi ích giúp bạn nâng cao năng lực lãnh đạo, tăng tầm ảnh hưởng trong tổ chức và xây dựng mối quan hệ bền vững với đội ngũ.

Một trong những lợi ích khi hiểu rõ 5 cấp độ lãnh đạo là bạn có thể tự đánh giá mình đang ở đâu trên hành trình phát triển. Từ cấp độ đầu tiên – Lãnh đạo vì chức danh (Position) – đến cấp độ cao nhất – Lãnh đạo bằng sự tôn trọng và ảnh hưởng cá nhân (Personhood) – mô hình này giúp bạn:

• Nhận diện điểm mạnh và điểm yếu trong phong cách lãnh đạo hiện tại.
• Xác định mục tiêu phát triển cụ thể cho từng giai đoạn.
• Lập kế hoạch để cải thiện kỹ năng, phát triển tư duy lãnh đạo toàn diện.

2 - Tạo ra ảnh hưởng tích cực trong doanh nghiệp

Áp dụng mô hình 5 cấp độ lãnh đạo của Maxwell giúp bạn hiểu cách gia tăng ảnh hưởng thông qua từng cấp độ:

• Ở cấp độ Permission, bạn xây dựng mối quan hệ trên nền tảng sự tin tưởng.
• Tại cấp độ Production, bạn tạo ra kết quả thực tế giúp củng cố uy tín.
• Ở cấp độ People Development, bạn bắt đầu truyền cảm hứng và phát triển người khác.

Việc nắm rõ mình đang ở cấp độ nào cho phép bạn điều chỉnh cách lãnh đạo để phù hợp với đội ngũ, từ đó thúc đẩy hiệu suất làm việc, lan tỏa năng lượng tích cực và nâng cao chất lượng văn hoá doanh nghiệp.

3 - Xây dựng mối quan hệ vững mạnh với đội ngũ

 Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ điều hành tốt mà còn thấu hiểu con người. Khi vận dụng 5 cấp độ lãnh đạo, bạn dễ dàng nắm bắt được nhu cầu, kỳ vọng và tâm lý của cấp dưới theo từng giai đoạn phát triển:

• Họ mong muốn được lắng nghe?
• Họ cần sự công nhận hay hướng dẫn?
• Họ cần phát triển để trở thành người kế nhiệm?

Việc hiểu và hành động đúng giúp bạn không chỉ xây dựng niềm tin với nhân viên, mà còn mở rộng mối quan hệ với các lãnh đạo cấp cao khác – những người đang ở cấp độ 4 hoặc 5 – tạo điều kiện cho sự hợp tác và học hỏi lẫn nhau.

4 - Gia tăng cơ hội thăng tiến và phát triển sự nghiệp

Không thể phủ nhận rằng năng lực lãnh đạo là yếu tố then chốt để bạn được tin tưởng giao phó những trọng trách lớn hơn. Khi bạn chủ động phát triển năng lực lãnh đạo theo mô hình Maxwell, bạn sẽ được công nhận vì kết quả rõ ràng và sự ảnh hưởng tích cực đến người khác. Có khả năng dẫn dắt đội ngũ hiệu quả trong mọi hoàn cảnh. Mở rộng cơ hội nghề nghiệp, từ vị trí quản lý cấp trung đến cấp cao.

5. Bí quyết đạt lãnh đạo cấp độ 5 để trở thành nhà lãnh đạo kiệt xuất

Để vươn tới cấp độ cao nhất trong mô hình 5 cấp độ lãnh đạo của John C. Maxwell, mỗi nhà lãnh đạo cần trải qua hành trình phát triển lâu dài, đòi hỏi cả kỹ năng, trải nghiệm và sự rèn luyện bền bỉ. Dưới đây là những bí quyết giúp bạn xác định rõ lộ trình để đạt tới cấp độ 5.

5.1. Xác định phong cách lãnh đạo phù hợp

Lãnh đạo không phải là một khuôn mẫu cố định. Mỗi người cần thấu hiểu bản thân và lựa chọn phong cách lãnh đạo phù hợp với cá tính, giá trị cá nhân, đặc điểm tổ chức và đội ngũ của mình. Việc chọn sai phong cách có thể khiến tổ chức rối loạn, giảm hiệu quả và mất động lực nội bộ.

Dưới đây là 9 phong cách lãnh đạo phổ biến, giúp bạn nhận diện và định hình con đường phát triển của mình:

• Lãnh đạo độc đoán: Tự đưa ra quyết định, ít tham khảo ý kiến người khác – phù hợp trong tình huống khẩn cấp hoặc môi trường cần kỷ luật cao.
• Lãnh đạo dân chủ: Khuyến khích đội nhóm tham gia vào quá trình ra quyết định – tạo ra môi trường minh bạch và gắn kết.
• Lãnh đạo ủy quyền: Trao quyền chủ động cho nhân viên – phù hợp với đội ngũ có chuyên môn cao, đề cao sự tin tưởng.
• Lãnh đạo theo phong cách huấn luyện (coaching): Tập trung đào tạo, hướng dẫn – giúp phát triển năng lực và tư duy cho từng thành viên.
• Lãnh đạo chuyển đổi (transformational): Truyền cảm hứng thay đổi – phù hợp với các tổ chức đang cần bứt phá, đổi mới.
• Lãnh đạo giao dịch (transactional): Quản lý dựa trên hiệu suất, phần thưởng – thích hợp với các môi trường chú trọng KPI và kết quả.
• Lãnh đạo quan liêu: Dựa trên quy trình, luật lệ – thích hợp với tổ chức lớn, cần tính ổn định, ít biến động.
• Lãnh đạo phục vụ (servant leadership): Đặt nhu cầu phát triển của nhân sự lên hàng đầu – tạo văn hóa nhân văn, gắn bó lâu dài.
• Lãnh đạo theo tình huống (situational): Linh hoạt thay đổi phong cách theo hoàn cảnh – thể hiện sự nhạy bén và khả năng thích nghi 

Không có phong cách nào "đúng" tuyệt đối. Quan trọng là chọn phong cách phù hợp với bối cảnh và con người bạn đang dẫn dắt. Sự nhất quán, linh hoạt và nhận thức đúng về bản thân chính là nền tảng giúp bạn vững bước trên hành trình lên đến cấp độ 5 của lãnh đạo.

5.2. Văn hóa kỷ luật

Một trong những yếu tố cốt lõi giúp bạn vươn tới cấp độ 5 trong 5 cấp độ lãnh đạo chính là văn hóa kỷ luật.  John Maxwell từng nói: “Khi điều tôi làm và điều tôi nói là một, kết quả rất rõ ràng. Khi điều tôi làm và điều tôi nói khác nhau, kết quả luôn nhầm lẫn.”

Điều này nhấn mạnh rằng: sự nhất quán giữa lời nói và hành động chính là hình mẫu để đội nhóm noi theo. Lãnh đạo không chỉ ra quyết định – họ làm gương sống động cho văn hóa tổ chức.
Một nhà lãnh đạo kiệt xuất sẽ đặt ra tiêu chuẩn cao cho bản thân trước tiên, từ đó thiết lập quy tắc và kỳ vọng rõ ràng cho tập thể.

Khi văn hóa kỷ luật được duy trì:

• Nhân viên có động lực tự thân để làm đúng, làm tốt.
  
• Môi trường làm việc trở nên chuyên nghiệp, có trách nhiệm.
  
• Doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm xung đột và gia tăng hiệu suất bền vững.

>> THAM KHẢO: SỐNG TÍCH CỰC LÀ GÌ? GIẢI MÃ 10 CÁCH SỐNG TÍCH CỰC MỖI NGÀY

5.3. Đối diện với sự thật phũ phàng

Trong quá trình vươn đến lãnh đạo cấp độ 5, sẽ có lúc bạn đối mặt với khủng hoảng, thất bại, hoặc những sự thật khó chấp nhận. Tuy nhiên, điều làm nên bản lĩnh của một nhà lãnh đạo không phải là né tránh, mà là dám nhìn thẳng vào thực tế.

Lãnh đạo giỏi sẽ:

• Nhìn nhận những thiếu sót trong nội tại đội nhóm mà không đổ lỗi.
• Thẳng thắn đối mặt với khó khăn mà không sợ hãi hay trốn tránh.
• Giữ tinh thần lạc quan một cách lý trí – không mù quáng, nhưng cũng không buông xuôi.

Sự can đảm đối diện sự thật, kết hợp với niềm tin vào khả năng vượt qua, chính là chất keo giúp nhà lãnh đạo giữ vững đội ngũ trong giai đoạn thử thách – và là bước tiến quan trọng để bạn chạm tới đỉnh cao trong 5 cấp độ lãnh đạo.

5.4. Hiểu rõ thuyết con nhím

Một trong những tư duy chiến lược quan trọng giúp nhà lãnh đạo tiến đến cấp độ 5 trong 5 cấp độ lãnh đạo là hiểu và ứng dụng Thuyết Con Nhím (Hedgehog Concept) – được giới thiệu bởi Jim Collins trong cuốn sách kinh điển Good to Great (Từ tốt đến vĩ đại).

Khái niệm này ví người lãnh đạo vĩ đại giống như con nhím – chậm rãi, tập trung, nhưng có khả năng bảo vệ bản thân và kiên định với chiến lược đơn giản mà hiệu quả. Trái lại, nhiều doanh nghiệp thất bại vì họ giống “con cáo” – liên tục thử nhiều hướng đi mà không có chiến lược lõi rõ ràng.

Jim Collins chỉ ra: doanh nghiệp vĩ đại là doanh nghiệp tìm thấy điểm giao nhau của 3 yếu tố cốt lõi sau:

• Điều bạn đam mê nhất – Thứ khiến bạn khao khát, sẵn sàng theo đuổi lâu dài.
• Điều bạn làm giỏi nhất – Năng lực cốt lõi mà bạn có thể vượt trội hơn phần còn lại của thị trường.
• Điều thúc đẩy cỗ máy kinh tế của bạn – Sản phẩm/dịch vụ có khả năng tạo dòng tiền, đáp ứng đúng nhu cầu thị trường.

Ví dụ khi Howard Schultz quay lại điều hành Starbucks vào năm 2008, công ty đang đối mặt với tăng trưởng chậm lại, lợi nhuận sụt giảm và thương hiệu đang bị pha loãng. Thay vì mở rộng thêm các sản phẩm hoặc nhượng quyền tràn lan, Schultz quay lại “trái tim” của Starbucks – trải nghiệm cà phê chất lượng cao, không gian quán ấm cúng và cảm giác kết nối cộng đồng.

Đây là minh chứng rõ ràng cho việc hiểu rõ bản thân, thế mạnh cốt lõi và điều thị trường cần có thể đưa doanh nghiệp (và nhà lãnh đạo) trở lại quỹ đạo thành công.

5.5. Phát triển kỹ năng lãnh đạo

Để chinh phục từng cấp bậc trong 5 cấp độ lãnh đạo, đặc biệt là cấp độ cao nhất, mỗi nhà lãnh đạo cần không ngừng rèn luyện và nâng cấp kỹ năng mềm và tư duy quản trị.

Dưới đây là một số kỹ năng thiết yếu giúp bạn phát triển năng lực lãnh đạo toàn diện:

• Kỹ năng quản lý sự biến động: Giữ vững định hướng trong môi trường thay đổi liên tục.
• Kỹ năng truyền cảm hứng và trao quyền: Khơi dậy động lực và giúp đội nhóm phát huy tối đa tiềm năng.
• Kỹ năng giao tiếp và ứng xử: Tạo dựng mối quan hệ hiệu quả và xử lý tình huống linh hoạt.
• Kỹ năng kiểm soát cảm xúc: Duy trì sự điềm tĩnh và tỉnh táo khi ra quyết định.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề và đàm phán: Giải quyết khủng hoảng nhanh chóng, xây dựng giải pháp hợp tác.
• Kỹ năng lắng nghe chủ động và ra quyết định dứt khoát: Hiểu đúng để hành động đúng.

5.6. Tìm đến một “người thầy” phù hợp

Một trong những cách hiệu quả nhất để nâng cấp tư duy và rút ngắn thời gian tiến đến lãnh đạo cấp độ 5 là tìm kiếm một người thầy – người dẫn dắt thực chiến và truyền cảm hứng.

Người thầy không nhất thiết phải là người nổi tiếng, mà là người đã đi trước bạn một vài bước, có kinh nghiệm trong lĩnh vực bạn theo đuổi và sẵn sàng chia sẻ.

Để tìm được người thầy phù hợp, hãy bắt đầu từ:

• Việc hiểu rõ điều mình muốn học và cải thiện
• Tìm kiếm qua diễn đàn chuyên môn, hội nhóm lãnh đạo, mạng lưới mentor, các buổi networking hoặc workshop
• Chủ động đặt câu hỏi, kết nối và xây dựng mối quan hệ học hỏi bền vững

5.7. Ứng dụng công nghệ

Trong hành trình trở thành nhà lãnh đạo cấp độ 5, việc làm chủ và ứng dụng công nghệ là yếu tố không thể thiếu. Công nghệ không chỉ là công cụ, mà là đòn bẩy giúp lãnh đạo mở rộng tầm ảnh hưởng, tối ưu vận hành và tăng tốc phát triển.

Cụ thể, công nghệ hỗ trợ lãnh đạo trong việc:

• Truy cập kiến thức mọi lúc, mọi nơi qua nền tảng học online, podcast, video...
• Quản lý từ xa hiệu quả nhờ các công cụ như Slack, Zoom, Trello, Notion...
• Phân tích dữ liệu để ra quyết định chuẩn xác hơn, ví dụ thông qua dashboard quản trị, báo cáo hiệu suất.
• Tăng khả năng thích nghi với thay đổi, dẫn dắt đội nhóm qua các giai đoạn chuyển đổi số.

6. Những phẩm chất để trở thành nhà lãnh đạo cấp độ 5

Để vươn tới cấp độ cao nhất trong hành trình lãnh đạo, một cá nhân không chỉ cần kinh nghiệm và thời gian tích lũy, mà còn phải hội tụ những phẩm chất cốt lõi. 

1 - Có tầm nhìn và mục đích

Đây là phẩm chất quan trọng hàng đầu mà bất kỳ nhà lãnh đạo nào cũng cần sở hữu. Nó thể hiện qua khả năng nhìn thấy bức tranh toàn cảnh về vị trí hiện tại của tổ chức, từ đó định hướng con đường cần đi để đạt được mục tiêu dài hạn.

Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ dừng lại ở việc hình dung tương lai, mà còn có khả năng truyền đạt tầm nhìn đó một cách rõ ràng cho toàn bộ đội ngũ. Khi các thành viên hiểu được “bức tranh lớn”, họ sẽ biết mình đang đi đâu, vì sao lại đi theo hướng đó, và cần làm gì để đồng hành hiệu quả.

Một nhà lãnh đạo vĩ đại luôn biết vượt lên trước để giải thích vì sao họ chọn con đường ấy, đồng thời chia sẻ chiến lược và kế hoạch hành động cụ thể để biến tầm nhìn thành hiện thực.

2 - Truyền cảm hứng cho người khác

Một trong những phẩm chất không thể thiếu ở một nhà lãnh đạo đích thực là khả năng truyền cảm hứng. Điều này được thể hiện qua việc duy trì năng lượng tích cực, khơi dậy tinh thần cống hiến và duy trì động lực cho đội ngũ.

Khả năng truyền cảm hứng không chỉ tạo ra sự gắn kết mạnh mẽ trong đội ngũ mà còn giúp tổ chức vượt qua những thử thách hiện tại và tương lai một cách vững vàng.

3 - Trách nhiệm và đáng tin cậy

Khi đảm nhận vai trò lãnh đạo, bạn cần xây dựng tinh thần trách nhiệm và sự đáng tin cậy – không chỉ trong công việc cá nhân mà còn trong cách bạn dẫn dắt và tương tác với người khác.

Một nhà lãnh đạo giỏi biết tạo ra môi trường nơi mọi người đều hiểu rằng họ cần chịu trách nhiệm cho công việc của mình. Khi nhân viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, đừng ngần ngại tuyên dương, khen thưởng và ghi nhận những nỗ lực đó. Ngược lại, nếu có sai sót xảy ra, nhà lãnh đạo cần thẳng thắn chỉ ra và yêu cầu họ chịu trách nhiệm, từ đó xây dựng văn hóa trách nhiệm và sự nghiêm túc trong toàn đội ngũ.

4 - Đổi mới và sáng tạo

Một nhà lãnh đạo thực thụ luôn không ngừng sáng tạo và tìm kiếm giải pháp mới để thích ứng với những thay đổi. Tư duy đổi mới không chỉ giúp tổ chức giữ vững lợi thế cạnh tranh mà còn truyền cảm hứng cho đội ngũ trong việc vượt qua những giới hạn cũ.

Để làm được điều đó, bạn cần dũng cảm đối mặt với thử thách, sẵn sàng chấp nhận rủi ro, và linh hoạt thay đổi hướng đi khi cần thiết. Lãnh đạo đổi mới là người biết lắng nghe, quan sát, và khơi dậy tinh thần sáng tạo từ chính các thành viên trong tổ chức.

5 - Sự đồng cảm

Một phẩm chất thiết yếu nhưng thường bị xem nhẹ – đó là sự đồng cảm. Khả năng thấu hiểu cảm xúc và nhu cầu của người khác sẽ giúp nhà lãnh đạo kết nối sâu sắc hơn với đội ngũ, từ đó truyền cảm hứng và tạo ảnh hưởng tích cực đến cuộc sống và công việc của họ.

Để thực sự đồng cảm, người lãnh đạo cần đặt mình vào vị trí của người khác, quan sát biểu hiện cảm xúc, nhận biết khi ai đó gặp khó khăn, và chủ động hỗ trợ khi cần thiết. Sự quan tâm chân thành sẽ giúp bạn xây dựng được lòng tin, sự kính trọng và sự gắn bó bền vững từ nhân viên.

5 cấp độ lãnh đạo không chỉ là một lý thuyết – đó là lộ trình thực tiễn dành cho bất kỳ ai mong muốn trở thành nhà lãnh đạo thực thụ. Dù bạn đang khởi đầu ở cấp độ chức danh hay đã tạo được ảnh hưởng sâu sắc trong tổ chức, hành trình lãnh đạo luôn cần sự học hỏi, rèn luyện và cống hiến liên tục. Khi bạn không ngừng phát triển bản thân và người khác, bạn không chỉ dẫn dắt – bạn đang xây dựng di sản để lại cho thế hệ tiếp nối.